Page Nav

HIDE

Grid

GRID_STYLE

Pages

Classic Header

{fbt_classic_header}

Breaking News

latest

Απ' το Χρονοντούλαπο Αρ.10 | Τετάρτη 17/04/2013 | Τα Μοναστήρια της Τήνου | Το «Γυναικείο Μοναστήρι» του Κεχροβουνιού

ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ Το «Γυναικείο Μοναστήρι» του Κεχροβουνιού Με διάφορες ονομασίες επονομάζεται αυτό το ιστορικό μοναστ...


ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ




Το «Γυναικείο Μοναστήρι» του Κεχροβουνιού

Με διάφορες ονομασίες επονομάζεται αυτό το ιστορικό μοναστήρι από τους ντόπιους, τους μελετητές και τους τουρίστες: η «Μονή του Κεχροβουνίου», η «Μονή της Κυρίας των Αγγέλων», η «Μονή του Κεχροβουνιού, το «Μοναστήρι της Αγ. Πελαγίας» κ.ο.κ. Οι Τηνιακοί το ονόμαζαν «Γυναικείο Μοναστήρι». Και, βέβαια, είχαν το λόγο τους. Η ονομασία ήταν ιστορική και προσδιόριζε επακριβώς το μοναστήρι στο οποίο αναφέρονταν.
Οι πρώτες έγγραφες μαρτυρίες που υπάρχουν για το μοναστήρι δεν ανέρχονται σε εποχές παλαιότερες από το τέλος του 16ου αιώνα. Όμως το μοναστήρι υπήρχε στην ίδια αυτή θέση που είναι και σήμερα από αρκετούς αιώνες νωρίτερα, ίσως περισσότερους απ’ όσους μπορούμε να υπολογίσουμε… Η απύθμενη λαϊκή φαντασία δημιούργησε μύθους και θρύλους που δεν έχουν μεγάλη σχέση με την ιστορική αλήθεια… Ακόμα και το ίδιο το μοναστήρι δεν διαθέτει αρχιτεκτονικά ή άλλα μνημεία και στοιχεία που να κάνουν άμεσο ή έμμεσο λόγο για την εποχή της ανέγερσής του. Οπότε περιοριζόμαστε στα σίγουρα και βέβαια στοιχεία που γνωρίζουμε.
Λοιπόν, ξέρουμε ότι στην αρχή του 17ου αιώνα βρισκόταν κάτω από τη δικαιοδοσία του Λατίνου επισκόπου Τήνου, ο οποίος είχε την ευθύνη να ονομάζει την ηγουμένη, την οικονόμο και τον εκάστοτε εφημέριο, ενώ τον έλεγχο τον ασκούσε η βενετική εξουσία. Για να υφίσταται αυτό το καθεστώς, πρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως το μοναστήρι αυτό προϋπήρχε του 1207 και πως οι αντίστοιχοι βυζαντινοί αξιωματούχοι ασκούσαν αυτά τα δικαιώματα.
Η μονή ήταν γνωστή στα νησιά του Αιγαίου, επειδή πολλές γυναίκες από άλλα νησιά κατέφευγαν στο φρουριακό αυτό κτίσμα για να μονάσουν. Επειδή οι Καθολικοί της Τήνου δε διέθεταν γυναικεία μονή στο νησί, δεν ήταν λίγες εκείνες οι καθολικές γυναίκες που γίνονταν εκεί δεκτές, με την προϋπόθεση να ακολουθούν το βυζαντινό τυπικό. Πράγματι, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες για καθολικές μοναχές εκεί, δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά για την ύπαρξη λατινικού ναού ή Λατίνου εφημερίου. Στα 1601 ο αριθμός των μοναζουσών έφτανε στον σεβαστό αριθμό των 96.
Η μονή διέθετε σημαντική κτηματική περιουσία, τουλάχιστο προς το τέλος της βενετοκρατίας, πιθανόν από κληρονομιές των ίδιων των μοναζουσών ή και από δωρεές, ώστε να είναι δυνατή η επιβίωση σ’ αυτό σημαντικού αριθμού μοναχών. Οι μοναχές τα ενοικίαζαν σε κατοίκους των πλησιέστερων χωριών, ενώ ορισμένα απ’ αυτά τα καλλιεργούσαν οι ίδιες.
Μιας εξαρχής, απ’ ότι φαίνεται, η μονή ακολουθούσε το ιδιόρρυθμο τρόπο μοναχικής ζωής. Όμως η κάθε μοναχή συγκέντρωνε γύρω της 4-5 δόκιμες μοναχές, με τις οποίες ζούσε κοινοβιακά, ενώ όλες μαζί βρίσκονταν υπό την καθοδήγηση της ηγουμένης.
Μετά το 1715 η μονή πέρασε στη δικαιοδοσία του ορθόδοξου αρχιεπισκόπου Τήνου. Κατά το έτος 1749 η μονή έγινε σταυροπηγιακή και έτσι τέθηκε κάτω από την προστασία του οικουμενικού πατριαρχείου και δεν υπαγόταν πλέον από τον επιχώριο αρχιεπίσκοπο. Ο πατριάρχης Κύριλλος επανέλαβε με άλλο μολυβδόβουλο τον σταυροπηγιακό χαρακτήρα της μονής και στα 1755. Δεν είναι γνωστό ποια γεγονότα οδήγησαν σ’ αυτόν τον διπλό σταυροπηγιακό χαρακτηρισμό. Ίσως, όμως, να έχει σχέση με την κτηματική περιουσία της μονής, η οποία αλλοτριώθηκε σχεδόν ολοσχερώς μέσα στον 18ο αιώνα, άγνωστο με ποιον τρόπο.
Το 1834, με Βασιλικό Διάταγμα, αποφασίστηκε η κατάργηση της μονής, αλλά οι έντονες και σύντονες αντιδράσεις του λαού της Τήνου απέτρεψαν τη διάλυσή της. Όμως η μονή δοκιμάστηκε ιδιαίτερα από τις κρατικές παρεμβάσεις, άλλοτε με τον διορισμό ενός μοναχού ως οικονόμου της μονής, άλλοτε με την αποστολή ψυχικά ασθενών για περίθαλψη από τις μοναχές, άλλοτε εξαιτίας της ένδειας στην οποία είχε περιέλθει και άλλοτε με την ίδρυση μεταξοϋφαντικής σχολής. Η σύνταξη εσωτερικού κανονισμού, με την πρωτοβουλία του επισκόπου Κυκλάδων Δανιήλ Κοντούδη (1855), έφερε την εσωτερική ειρήνη στη μονή και τέθηκαν οι προϋποθέσεις για πνευματική ακμή και άνθηση. Πολλές από τις μοναχές δημιούργησαν πνευματικούς δεσμούς με εξέχουσες πνευματικές προσωπικότητες της ελληνικής ορθοδοξίας (όπως τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, τον μελλοντικό άγιο Νεκτάριο) και Τηνιακούς ιεράρχες. Σημαντικές γυναικείες πνευματικές μορφές αναδείχθηκαν στη μονή Κεχροβουνίου, που σημάδεψαν με το πέρασμά τους την πορεία της ορθόδοξης Εκκλησίας της Τήνου. Ιδιαίτερα αναφέρονται οι μοναχές Καταφυγή Μαρκοπούλου, Φιλοξενία Νάζου, Θεοδοσία Καρδίτση (+1833) και Ευπραξία Βασιλικού (+1982). Οι δυο τελευταίες, που διακόνησαν τη μονή και από τη θέση της ηγουμένης, υπήρξαν ιδιαίτερα αγαπητές σε όλο το νησί για την αγάπη με την οποία δέχονταν τους πάντες στο μοναστήρι, ιδιαίτερα τους ασθενείς, προς τους οποίους προσέφεραν αφιλοκερδώς τις πολύτιμες πρακτικές ιατρικές τους φροντίδες. Κοντά σε όλα αυτά εργάστηκαν για την πνευματική ανάπτυξη των άλλων μοναχών, ώστε η μονή της «Κυρίας των Αγγέλων» να αναδειχθεί σε φωτεινό πνευματικό φάρο για όλη την ορθόδοξη Ελλάδα και όχι μόνο.
Βέβαια, η μονή έγινε πανελληνίως γνωστή για την εκεί εγκαταβίωση της μο-ναχής Πελαγίας (+1834, η Τηνιακή Λουκία Νεγρεπόντη, που ανακηρύχτηκε αγία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στα 1970), η οποία δέχτηκε πολλαπλές οπτασίες της Θεοτόκου και η οποία της έδωσε την εντολή να αρχίσουν οι έρευνες στην βόρεια περιοχή της Χώρας για την εύρεση της ιερής Εικόνας του Ευαγγελισμού.
Οι σεβαστές μοναχές είναι φιλόξενες προς όλους τους προσκυνητές και τους πολυπληθείς επισκέπτες, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν το Καθολικό της μονής και να προσευχηθούν ή και να παραβρεθούν στις ιερές Ακολουθίες και στα πλαίσια του ωραρίου της μονής να δουν έκθεση με αξιόλογα κειμήλια που διασώθηκαν.

Ιστορικός