Page Nav

HIDE

Grid

GRID_STYLE

Pages

Classic Header

{fbt_classic_header}

Breaking News

latest

Έξω Μεριά | Tinos-about.gr

Ταξιδεύεις στα λημέρια της τέχνης, περπατάς σε δρόμους «στρωμένους» με μαρμαρόσκονη, ιστορία και καλλιτεχνική παράδοση. Περιηγείσαι σ...

Έξω Μεριά
Ταξιδεύεις στα λημέρια της τέχνης, περπατάς σε δρόμους «στρωμένους» με μαρμαρόσκονη, ιστορία και καλλιτεχνική παράδοση. Περιηγείσαι σε μαρμαρόχτιστα χωριά και αναγνωρίζεις τα «σκαλίσματα» της φύσης, του αγέρα και της βροχής στο τραχύ τοπίο του τηνιακού βορρά. Στην Έξω Μεριά.
Καρδιανή

Θα γίνει το χωριό της καρδιάς σου... Ο πρώτος οικισμός της Έξω Μεριάς, στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού θα «απαιτήσει» δεκάδες φωτογραφικά κλικ. Γαντζωμένος σαν αετοφωλιά στην απότομη πλαγιά του βουνού Πατέλες και υπό το «βλέμμα» της κορφής Μέλισσα (647μ.), έχει το προνόμιο να «απολαμβάνει» καθημερινά τη Σύρο και τη θάλασσα αντίκρυ του από υψόμετρο 240μ. Έχει την τύχη να αγκαλιάζεται από έντονη βλάστηση και να δροσίζεται από άφθονες πηγές που κατηφορίζουν από το βουνό -εξ ου και οι κρήνες που συναντάς σε κάθε σου βήμα, αλλά και ιστορία 3.000 ετών, με ευρήματα τάφων της γεωμετρικής περιόδου να επιβεβαιώνουν το γεγονός. Καμαρώνει για τα αρχιτεκτονικά στολίδια της, τις όμορφες στοές και τα πλακόστρωτα δρομάκια της, αλλά και για τους ανθρώπους του, καθολικούς και ορθόδοξους που συνυπάρχουν με αρμονία. Στο κέντρο της Καρδιανής, θα συναντήσεις τον καθολικό ναό Γενέθλια της Θεοτόκου-Κιουρά και πιο ψηλά την ορθόδοξη Αγία Τριάδα με τη μοναδική στις Κυκλάδες εξάτοξη καμάρα. Κατεβαίνοντας τα σκαλιά προς την είσοδο του χωριού, ξεπροβάλλει η μαρμάρινη πλατεία της Κιουράς, με τα ψηλά κυπαρίσσια και το μαρμαρόγλυπτο σιντριβάνι.

Υστέρνια
Στα «υστερνά» (νοτιοδυτικά) της Τήνου, δέκα λεπτά οδικώς μετά την Καρδιανή, κάνει την εμφάνισή του το χωριό των μαρμαρογλυπτών. Ωσάν μπαλκόνι κι αυτό, αμφιθεατρικά χτισμένο στην πλαγιά του βουνού Μεροβίγλια, σε 300-340μ. υψόμετρο πάνω από το λιμανάκι των Υστερνίων, προσφέρει θέα στη Σύρο. Περνώντας στο εσωτερικό του θα αντικρίσεις τα μαρμαρόχτιστα σοκάκια, τα λεπτοδουλεμένα υπέρθυρα στα σπίτια με τα κόκκινα και μπλε πορτοπαράθυρα, τις περίσσιες κρήνες, τις προτομές και τα αγάλματα, σημάδι ότι εδώ μεγαλούργησαν κορυφαίοι γλύπτες. Όντως, ντόπιοι καλλιτέχνες, όπως οι αδερφοί Φυτάλαι και Μαλακατέ, ο Γεώργιος Βιτάλης, ο Λάζαρος Λαμέρας, ο Αντώνης και ο Λευτέρης Σώχος διέπρεψαν στην τέχνη του μαρμάρου. Έργα τους παρουσιάζονται στο Μουσείο Υστερνιωτών Καλλιτεχνών, το οποίο λειτουργεί από το 1989 στο παλιό σχολείο που λειτούργησε και ως υφαντουργείο. Η «επέλαση» του λευκού πετρώματος συνεχίζεται... στην πλατεία Ν. Γλύνη, με τον γερο-πλάτανο, στη βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, στο Ηρώο προς τιμήν των πεσόντων του 1912 και του 1940, στα σκαλιά και σε ό,τι εμπνέει τον Υστερνιώτη. Βορειότερα του χωριού, στην τοποθεσία Μύλοι, σώζονται πολλοί ανεμόμυλοι να θυμίζουν περασμένα μεγαλεία...
Πλατειά-Βεναρδάδος
Λίγο πριν προσεγγίσεις στο μεγαλύτερο χωριό της Τήνου, τον Πύργο, θα περάσεις από τα Πλατειά, τον μικροσκοπικό οικισμό στη βορινή πλευρά του νησιού. Τα αξιοθέατά του περιλαμβάνουν το ναό Τα Γενέθλια της Θεοτόκου, το Ηρώο πεσόντων Πανορμιτών κατά τους βαλκανικούς πολέμους, φιλοτεχνημένο από τον Μιχάλη Κουσκουρή, και το μουσείο εκκλησιαστικών κειμηλίων.
Επόμενος σταθμός ο Βεναρδάδος, αμφιθεατρικά χτισμένος, με λίγα παραδοσιακά σπίτια και τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο, με το αξιόλογο μαρμάρινο τέμπλο και τις αγιογραφίες του Νίκου Γαΐτη. Το «μυστικό» του είναι το ξωκλήσι του Αγίου Φανουρίου, κρυμμένο ανάμεσα στα δέντρα της ρεματιάς του.
Πύργος
Επόμενος σταθμός ο Πύργος, το λίκνο της γλυπτικής και της ζωγραφικής, η πατρίδα του Χαλεπά, του Νικηφόρου Λύτρα και του Γιάννη Γαΐτη. Σύμφωνα με χάρτη του 1571, το μεσαιωνικό αρχοντοχώρι της τέχνης πήρε το όνομά του από βενετσιάνικο πύργο που βρισκόταν στην περιοχή. Περικυκλωμένο από τις βουνοκορφές Πατέλα, Μεροβίγλια, Προφήτης Ηλίας και Κακή Σκάλα, χτίστηκε με προσανατολισμό προς το εσωτερικό του νησιού και χωρίς να βλέπει θάλασσα -για το φόβο των... πειρατών. Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα γνώρισε μεγάλη ακμή, ενώ τότε άρχισε η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λευκού και πράσινου μαρμάρου της περιοχής. Όταν δε δημιουργήθηκαν τα πρώτα εργαστήρια μαρμαροτεχνίας, τότε άρχισε να υφαίνεται ο λευκός «ιστός» της καλλιτεχνίας.
Διασχίζοντας το κεντρικό καλντερίμι (οδός Γιαννούλη Χαλεπά) που περνά από το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών και το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά, αμέσως θα αντιληφθείς γιατί αυτό το μαρμαροχώρι θεωρείται από τους ομορφότερους οικισμούς των Κυκλάδων. Οικόσημα, πορτοσιές, υπέρθυρα, κατώφλια, βρύσες, επιγραφές, προτομές, σοκάκια, σκαλιστά τραπέζια, όλα είναι από μάρμαρο, σμιλεμένο με περίσσια μαεστρία από τους ντόπιους γλύπτες. Η βόλτα συνεχίζεται ως την κεντρική, μαρμαροστρωμένη πλατεία (Ηρώων 1821) με το σκιερό γέρικο πλατάνι, τις μνημειακές κρήνες και τα καφενεία-ζαχαροπλαστεία, όπου δίνεται γλυκιά «μάχη» για το γαλακτομπούρεκο της Αλεξάνδρας και το μελαχροινό. Εκεί, στον Πύργο της Έξω Μεριάς, ο Γεώργιος Παλαμάρης στις 31 Μαρτίου 1821 πρώτος σε όλες τις Κυκλάδες σήκωσε το λάβαρο της Επανάστασης. Παρακάτω, με έκπληξη θα διαπιστώσεις πως ακόμα και το νεκροταφείο αποτελεί αξιοθέατο∙ οι «Ιεροφάντες» της καλλιτεχνίας έχουν δημιουργήσει επιτύμβιες στήλες με ανάγλυφα λαϊκά θέματα και παραστάσεις, επιβλητικές προτομές και μοναδικά ταφικά μνημεία. Τα εκθέματα του υπαίθριου μουσείου συμπληρώνουν οι δυο εντυπωσιακοί μαρμαρόχτιστοι ναοί του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Δημητρίου. Η περιήγησή σου στον Πύργο δεν τελειώνει εδώ. Επιβάλλεται μια επίσκεψη στο Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, που φιλοξενεί τα έργα Πανορμιτών «πελεκητάδων», όπως των Γιαννούλη Χαλεπά, Δ. Φιλιππότη, Λ. Δούκα, Ι. Βούλγαρη, Γ. Κουλουρή, Γ. Βιτάλη, Λ. Σώχου κ.ά., αλλά και στο νεοσύστατο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, το οποίο εξιστορεί την πορεία του ορυκτού από την εξόρυξη μέχρι να λάβει την τελική μορφή του. Ακριβώς δίπλα στο μοντέρνο κτήριο, λειτουργεί από το 1956 η Σχολή Καλών Τεχνών Πανόρμου. Οι φοιτητές διδάσκονται γλυπτική, μαρμαρογλυπτική, ζωγραφική, σχέδιο, ιστορία της τέχνης και σχέδιο, ενώ οι δύο καλύτεροι απόφοιτοι κάθε έτους εισάγονται χωρίς εξετάσεις στην Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας.
Πάνορμος
Το επίνειο του Πύργου, το φυσικό λιμάνι του Πανόρμου στο βορειοανατολικό άκρο της Τήνου (35χλμ. από τη Χώρα) υπήρξε ένα από τα δύο μεγαλύτερα λιμάνια του νησιού και διαμετακομιστικό κέντρο εμπορίου της Έξω Μεριάς (εδώ γινόταν η φόρτωση του πράσινου μαρμάρου από τα λατομεία του Πανόρμου). Στο κέντρο του όρμου, η νησίδα Πλανήτης με τον ερειπωμένο φάρο «ζωγραφίζει» το κάδρο του γραφικού όρμου. Από τη δεκαετία του ’70, το μικρό τότε ψαροχώρι άρχισε να αναπτύσσεται τουριστικά, ώστε σήμερα να θεωρείται και να είναι ο σημαντικότερος παραθεριστικός οικισμός της περιοχής. Στο όμορφο λιμανάκι, υπάρχουν ψαροταβέρνες για τους λάτρεις του φρέσκου ψαριού και των θαλασσινών, αλλά και cafe για χαλάρωση με θέα στα αραγμένα ψαροκάικα και τα σκάφη. Γύρω από τον Πάνορμο, απλώνεται μια σειρά από πανέμορφες ακρογιαλιές, όπως η προστατευμένη από το βοριά Αγία Θάλασσα, η Ρόχαρη με τα σκιερά αρμυρίκια και το Καβαλουρκό για κολύμπι με φόντο τον Πλανήτη. 

Πηγή : tinos-about.gr